Özgün Araştırma

Türkiye’deki Ötücü Kuşlarda (Passeriformes) Bulunan Çiğneyici Bit (Phthiraptera) Türleri

10.5152/tpd.2011.09

  • Bilal Dik
  • Mehmet Ali Kirpik
  • Çağan Şekercioğlu
  • Yakup Şaşmaz

Gönderim Tarihi: 26.08.2010 Kabul Tarihi: 01.12.2010 Turkiye Parazitol Derg 2011;35(1):34-39

Amaç:

Bu çalışma Türkiye’nin Doğu Anadolu bölgesinde, Kars ili Kuyucuk Gölü Kuş Halkalama İstasyonu’nda yakalanan ötücü kuşlardaki bit türlerini belirlemek amacıyla yapıldı.

Yöntemler:

Ötücü kuşlardaki çiğneyici bit örnekleri Eylül-Ekim 2009 tarihleri arasında toplandı. Bu amaçla 10 aile, 16 cins ve 22 türe ait 51 kuş bit yönünden incelendi.

Bulgular:

İncelenen 51 kuştan yedi türe ait 11 tanesinin (%21.57) en azından bir bit türü ile enfeste olduğu tespit edildi. Bataklık Kirazkuşu (Emberiza schoeniclus)‘dan Menacanthus chrysophaeus (Kellogg, 1896), Dağ İncirkuşu (Anthusspinoletta), Sarı Kuyruksallayan (Motacilla flava) ve Boğmaklı Toygar (Melanocorypha calandra)’dan Menacanthus pusillus (Nitzsch, 1866), Kırlangıç (Hirundo rustica)’dan Myrsidea rustica (Giebel, 1874), Kızılsırtlı Örümcekkuşu (Lanius collurio)’dan Brueelia cruciata (Burmeister, 1838) ve Çıvgın (Phylloscopus collybita)’dan Penenirmus rarus (Zlotorzycka, 1976) olmak üzere beş tür saptandı. Bataklık Kirazkuşlarının hepsi Menacanthus chrysophaeus ile enfeste bulundu. Enfestasyon oranı, Bataklık Kirazkuşu, Kızılsırtlı Örümcekkuşu ve Kırlangıç’ta %100, Sarı Kuyruksallayan’da %66,7, Boğmaklı Toygar ve Çıvgın’nda %50, Dağ İncirkuşu’nda ise %11,1 olarak tespit edildi.

Sonuç:

Menacanthus pusillus’a Boğmaklı Toygar’da, M. chrysophaeus’a ise Bataklık Kirazkuşu’nda ilk kez rastlanmış olup, her iki konak da bu türler için ilk kayıttır. Bu çalışmada tespit edilen bit türlerinin tamamı Türkiye faunası için yeni kayıtlardır.

Anahtar Kelimeler: Phtiraptera, çiğneyici bit, Amblycera, Ischnocera, Türkiye