Prof. Dr. MEHMET ALİ ÖZCEL HOCAM ve PARAZİTOLOJİ

Kıymetli saygıdeğer hocam merhum rahmetli Prof. Dr. Mehmet Ali ÖZCEL’in hayatını önce kısaca ana hatları ile özetlemek istiyorum. M. Ali ÖZCEL Hocam 1 Mart 1931 İzmir Karşıyaka doğumludur. İlk, orta ve lise eğitimini Karşıyaka’da; veteriner fakültesini de Ankara’da okumuştur. Bu arada merhum eşi Güler hanımla ilkokulda aynı mahalleden çocukluk arkadaşı ve sonra ilk aşk ve son aşk olarak devam eden serüvenleri, 7 Eylül 1957’de evlilikle sonuçlanmış, aileye 2 erkek (Levent ve Alphan) ve 1 kız evlat katılmıştır. Ne var ki yaşam güzellikleri getirdiği gibi acıları da getiriyor. Kızları Deniz 1980 senesinde 17 yaşında iken rahmetli olmuştur. Şu anda 2 oğlu evli ve her ikisinden de ikişer torunu vardır.

Bendeniz, parazitoloji kürsüsünde doktora yapmak üzere kürsüye geldiğimde M. Ali Hocam ile 1976 yılının Ağustos ayında tanıştım ve aynı yıl Eylül ayında çalışmaya başladım. M. Ali Hocam yeni profesör olmuştu ve sık sık yurt dışı kongrelere giderdi. Parazitoloji anabilim dalı için WHO, T.C. Sağlık Bakanlığı ve Avrupa Birliği destekli için birçok proje yürütmüştür. Chicago’da işletmecilik eğitimi almış, Washington’da “Naval Medical Research Institut” de sıtma için hazırlanan aşının ön çalışmalarına katılmıştır. Şu anda Türkiye’de bulunan parazitoloji anabilim dallarında çalışan birçok parazitolog arkadaşımız Ege Parazitoloji’den ihtisas ve doktora almıştır. Prof. Dr. Abdullah İnci Hocamızın dediği gibi “Muhteşem hocamız” biz parazitologların lideri, akıl hocası, babası, ağabeyi ve dert ortağı olmuştur.

Bu projeleri yürütürken proje ekibini bir ahenk içinde kendisi de çalışmalara katılarak, eğitici ve dost olarak ikisini de aynı anda yürütebilmiştir. Hem başkan hem baba hem ağabey ve dert ortağı idi. Bir sıkıntımız olduğunda bizi dinler ve çözüm bulmaya çalışırdı. Mesai saatlarine uymak için sabah 8.00 akşam 17.00 çalışmamız gerektiğini biliyorduk. Ancak bu M. Ali Hocam için doğru değildi. “Araştırmacının çalışma saati diye bir sınırlama yoktur, çalışma ne zaman biterse mesai de o zaman biter” derdi.

O zamanlar temel tıp bölümleri, kürsü olarak anılırdı. Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) kurulduktan sonra kürsüler Anabilim Dalları oldular. O dönem kürsü başkanımız rahmetli Prof. Dr. Şevket Yaşarol Hocamızdı, fakat birlikte kürsüyü yönetirlerdi, zaman zaman tartışsalar da orta yolu bulurlardı. Ben kürsüye başladığımda Türkiye Parazitoloji Derneği’ni birlikte kurmuşlar, önce Prof. Dr. Şevket Yaşarol Hocam ve daha sonra Prof. Dr. M. Ali Özcel Hocam başkan olmuşlardır.

Hocamız, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı’nı da Yaşarol Hocam ile birlikte kurmuşlar. Daha sonra tıbbi biyoloji anabilim dalını kurmuş ve başkanlığını üstlenmiştir. Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü’nün Müdürlüğünü ve Tıp Fakültesi’nde Nükleer Tıp Anabilim Dalı Başkanlığı’nı, ayrıca Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Dekan Yardımcılığı ve Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığı’nı yürütmüştür. Parazitoloji anabilim dalı başkanı iken emeklilik zamanı gelmiş olduğu için bir sene Dekanlık yaptıktan sonra 1998 yılında emekli olmuştur. Fakat emekli olduktan sonra evinde oturmamış, 22 sene haftada en az 3-4 gün anabilim dalına gelerek sabah 9.00 akşam 16.00 aralığında bizlere rehberlik etmeye devam etmiştir. Geldiğinde “arkadaşlar dün akşam uykum kaçtı, şu konuda bir proje düşündüm, onu planlayalım” veya ‘’ saat 16.00 oldu ben gidebilir miyim arkadaşlar’’derdi, biz de “Hocam ne demek, nasıl isterseniz” derdik. Emekli olduktan sonra bölümde bir odası vardı ve bunun için çok mutluydu, daha sonra Ürkmez Avcılar Derneği’ni kurmuş ve dernek üyesi avcılara seminerler düzenlemiştir.

Hocamız, Türkiye Parazitoloji Derneği’nde parazitoloji, leishmaniosis ve tropikal hastalıklar ile ilgili ulusal ve uluslararası kongreler düzenlemiş, o kongrelerimizin hazırlanmasında bizleri de ekip olarak görevlendirmiş ve dolayısı ile bu konuda da eğitilmişizdir. Genç arkadaşlarımız bizleri, M. Ali Hocamızla çalışabildiğimiz için şanslı buldular. Evet çok haklılar.

Prof. Dr. M. Ali Özcel Hocamızın Avrupa ve Dünya Parazitoloji Federasyonu’nda aldığı görevler: Avrupa Parazitoloji Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi (1984-1988); Dünya Parazitoloji Federasyonu, 2. Başkanı (1990-1994); Dünya Parazitoloji Federasyonu Başkanı (1994-1998).

Hocam ile tam 44 yıl çalıştım, o kadar çok yazacağım var ki kendisini bence anlatmak mümkün değil, kendisi ile çalışmak ve parazitolojiyi solumak lazım. Bana öğrettikleri için kendisine minnettarım. Allah kendisinden razı olsun hepimizin ama hepimizin yolunu aydınlattığı için. Biz hakkını ödeyemeyiz. Allah rahmet eylesin, hakkını umarım helal etmiştir bizlere. Mekanı cennet olsun ışık ve nurlarla dolsun. Babamdı, ağabeyimdi ve hocaların hocası sevgili hocamdı. Melekler yoldaşınız olsun. Kendimi çok şanslı hissediyorum hocamı tanıdım ve kendisi ile çalışabildim.

Hocamız her yeni yıla girerken, yılbaşı şiiri yazar ve yılbaşı partisinde bize büyük bir zevk ile okurdu. İzninizle şiirini burada sizlerle paylaşmak istiyorum.

Saygı ve Sevgilerimle,

Prof. Dr. Mucie Ak (Emekli)

2001 yılı başlıyor,

Herkez birbirine armağanlar alıyor, Başkandan sizlere

Parazitolojide tüm yetişenlere

Parazitoloji ile bir yerlere gelenlere

Diyelim ki dönün eski günlere

Gelin birbirimize destek olalım,

Yeni yıla yıla girelim elele

Yeni bir yıla girerken

Daha vakit varken

Sarılın birbirinize

Kırmayın, üzmeyin,

Sonra yazık olur sevdiklerinize

Gönül zenginliği

Sevecenlik sizinle olsun,

Paraya pula aldanmayın,

İnsanlık içinize dolsun,

Bu yılbaşında,

Gelin bir yılbaşı menüsü yapalım,

İçine de tüm,

Parazitologları katalım,

Bizleri sevmeyenleri

Dışarı atalım,

Menüye bir tutam anlayış,

Biraz da incelik katalım,

Karıştıralım,

Daha neler gerekli bir bakalım,

Avuç dolusu hoşgörü,

Bir de delikli süzgeç,

İyice eleyip sık dokuyalım,

Birbirimize bakarken,

Onu gözlerinden okuyun,

Menüyü iyice karıştırın,

Ama sakın taşırmayın,

Taşmak isteyen duygularınızı da,

Alın ellerinize saklayın,

Daha neler eksik ise,

Hepsini hayallerinizden alın,

Bir miktar da sevecenlik katın,

Karabiber tuz yerine,

Bir dilek tut kendine

Bu menüyü şarkılarla ısıtın,

Türkülerle karıştırın,

Ama sakın kaynatmayın,

Parazitolojide beklentilerinizi

Boşa atmayın,

Bu parazitoloji kazanında,

Tüm parazitoloji ailesi yanınızda,

Bilgilerinizi boşaltın,

Bu dostluk kazanında,

Başarılarınızı da çoğaltın,

Yeni yıl dileklerinizi,

Yeni yılda

Tüm beklentilerinizi

Yavaş yavaş ekleyin

Yılbaşı menüsü olmak üzere

Biraz daha bekleyin,

Savaşırken başarı yolunda

Sakın kaybetmeyin

Bu yılbaşı menüsünü,

Sevgi marmelatı ile süsleyin

Üzerine bir miktar,

Duygu şerbeti ekleyin,

Gök kuşağından renkler katın,

Doğan güneşi, yıldızları,

Karşınıza alın, doyasıya bakın,

Şimdi Parazitoloji size

Her zamandan daha yakın

Bakın……………………………….

Güneş yerinden doğacak,

Yeni umutlar, yeni dilekler,

Sizlerle,

Fırtınalar koparacak

Fakat her şeye rağmen sonunda

Parazitolojide de,

Bereket yağmurları yağacak,

Ve sizler yeni başarılara doğru,

Koşacak,

Koşacaksınız,

Yeni yılınız kutlu,

Başınız daima dik olsun.

Merak ettiniz mi?

Nasıl başladı Parazitoloji

Ege Tıpta

Üniversite 3 yaşında

43 yıl önce

Parazitoloji bayrağı açıldı

Bir sonbahar günü

Yaşarol ve Özcel göreve başladı

Birlikte çalışalım dediler

Bir masa iki sandalye ile

Yukarıda bir salonun

Köşesinde beklediler

Ege Tıp 3.cü sınıf öğrencilerine

Parazitoloji anlatın dediler,

Pratik yaptırmak da gerekli

Hiçbir olanak yoktu ki

Bir kitap, birkaç tüp

Ve bakır kaplar

İki kişi, bir de Dursun efendi

Ne yaparlar?

Yoktu sermayemiz

Birbirimize baktık

Nerede kaldı gayretimiz

Bir mikroskop

Birazda kimyasal madde aldık

Pratiklerde hep

Doymuş tuzlu suya daldık

Parazitolojide bir fidan

Dikilmişti ama

Yoktu sulayan

Yine de Parazitoloji fidanı

Yeşermeye başladı

Parazitoloji kürsüsü ise

Kapıyı araladı

Derken Dekanlık bize

İki oda bir laboratuvar bağışladı

Bir de pratik salonumuz vardı

Sonra Ünsal ve Okan geldi

İlk asistanlarımız

Parazitolojide ilk uzmanlarımız

Bir macera başlıyordu

O günlerde Parazitoloji

Bir batıyor

Bir çıkıyordu

Yeşeren ağaç bir türlü meyve vermiyordu

Gelişen Tıp Fakültesine

Parazitler yetmiyordu

Ne gerek var parazitlere deniyordu

Yaşarol’u bir telaş aldı

Parazitoloji yerinde kaldı

Özcel geldi dışarıdan

Baktılar elimizde neler kaldı

Ne verebiliriz dediler, düşündüler

Poliklinik laboratuvarını kurdular

Daha bir şeyler noksandı

Herkes parazitolojiyi

Koproloji sandı

Seroloji, immünoloji

Laboratuvarlarıyla

Kendine geliyordu parazitoloji

Serolojik tanı başladı

Toxoplasmosis, kist hidatik derken

Parazitoloji ağacı çiçek açtı

Daha neler vardı elimizde

Beklentilerimiz, ümitlerimiz

Ve de Parazitoloji sevgimiz

Yetmiyordu bize, daha derin duygularla

Yeni ufuklar vardı gönlümüzde

İşte Parazitoloji Derneği

Böyle doğdu.

1976 yılının bir sonbahar gününde.

Kollarını parazitologlara açmış oldu.

Parazitolojiyi Tüm Türkiye’ye

Ve Üniversitelere yaymak

Anadolu insanını

Parazit hastalıklarından kurtarmak

Hedefi belirlendi

Ege Tıpta Parazitologlar

Bu hedefe kilitlendi

Ege Tıpta Parazitoloji

Gelişti

Bir ana oldu, üredi

Üretken oldu

Coştu coştu

Daha da ileriye koştu

Akdeniz’i geçti

Avrupa’ya da gelin dedi, Bakın daha neler oldu

Türkiye Parazitoloji ile

Avrupa’da Patron oldu

Uluslararası ve ulusal kongreler birbirini izledi

Parazitoloji esas cevherini

Dünya kongresine gizledi

Bir muhteşem kongre

Yağmurla bereket buldu

Ege tıpta parazitoloji

Dünya Parazitolojisine önder oldu

Parazitologlar açtılar ellerini

Kucakladılar dünyayı

Bir dahaki kongrede

Fethettiler Japonya’yı

Japonya İmparatoru

Ufak tefek ama biyolog

Bu Kongremizde

İmparator da oldu parazitolog

Bu macera bitmedi,

Parazitoloji ise bizlere yetmedi,

Tropikal hastalıklar vardı sırada

Kongreler yaptık

Van’da, Urfa’da

Bizlere yorulmadınız mı? dediler

Eski Parazitologlar

Gençlere el verdiler

Onlara şunu söylediler:

Haydi gençler,

Bizden daha iyi olun.

43. Kuruluş Yıldönümünüz Kutlu Olsun.