Amaç:

Bu çalışmanın amacı Zawiya, Libya’da bulunan keçilerin (Capra aegagrus hircus) ve koyunların (Ovis aries) işkembe siliyat faunası üzerine karşılaştırmalı bilgiler elde etmektir.

Yöntemler:

İşkembe örnekleri Zawiya, Libya’daki 16 keçi ve 17 koyundan Haziran 2016 ve Ağustos 2016 tarihleri arasında kesim işlemlerinden hemen sonra alınmıştır. İyi karışmış örnekler eşit hacimli %18,5’lik formalin ile hemen tespit edilmiştir. Örnekler laboratuvarda süzülmüş ve metil yeşili formalin salin solüsyonuyla boyanmıştır. Metil yeşili formalin salin solüsyonu nukleusları belli etmek için kullanılmış ve iskelet plaklarını belli etmek için de örneklere %2’lik Lugol’ün iyot solüsyonu eklenmiştir.

Bulgular:

Libya’daki 16 keçinin ve 17 koyunun işkembe örneklerindeki siliyat sayısı (± standart sapma) sırasıyla, 70,9±61,6×10⁴ hücre mL^-1 (minimum-maksimum değer, 4,0-187,0×10⁴ hücre mL^-1) ve 96,3±49,3×10⁴ hücre mL^-1’dir (minimum-maksimum değer, 19,5-235,0×10⁴ hücre mL^-1). Keçi ve koyun başına türlerin toplam sayısı sırasıyla, 1-17 (ortalama, 8,2±4,7) ve 1-13’tür (ortalama, 7,9±3,8). Keçilerde 10 cins, 19 tür ve 11 morfotip teşhis edilirken, buna karşın koyunlarda 9 cins, 16 tür ve 13 morfotip tespit edilmiştir. Entodinium simulans bütün keçilerde ve koyunlarda %100’lük bir oranda tespit edilmiştir. Hsiungia triciliata ve Ostracodinium gracile sadece 1 keçide (%6,3 yaygınlık), aynı şekilde Polyplastron multivesiculatum sadece 1 koyunda (%5,9 yaygınlık) gözlemlenmiştir. Genelde, Libya’daki keçi ve koyunların işkembe siliyat faunası Entodinium türlerinden oluşmaktadır (keçiler için ortalama %85,9; koyunlar için ortalama %83,9).

Sonuç:

Hsiungia triciliata, keçiler için yeni bir endosimbiyonttur. Keçilerden tespit edilen tüm türler, Libya’dan ilk kez rapor edilmiştir. Diplodinium anisacanthum, Entodinium bursa, E. ellipsoideum, E. longinucleatum, E. simulans, Isotricha prostoma, Ophryoscolex caudatus, Ostracodinium gracile ve Polyplastron multivesiculatum Libya’daki koyunlarda ilk kez tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Siliyat, işkembe, keçi, koyun, Libya