Özgün Araştırma

Türkiye’de Aedes (Stegomyia) cretinus’un Dağılımı

10.4274/tpd.galenos.2023.72692

  • Fatih Mehmet Şimşek
  • Sare İlknur Yavaşoğlu

Gönderim Tarihi: 16.03.2022 Kabul Tarihi: 15.01.2023 Turkiye Parazitol Derg 2023;47(2):117-123 PMID: 37249116

Amaç:

Beyaz ve siyah çizgili bir Aedes türü olan Aedes cretinus, dünyadaki en önemli ve istilacı türler arasında yer alan Aedes albopictus ve Aedes aegypti ile morfolojik benzerlikler göstermektedir. Sınırlı yayılış alanı ve düşük popülasyon yoğunluğu nedeniyle türün biyolojisi ve ekolojisi ile ilgili bilgiler şimdiye kadar sınırlı kalmıştır. Bu çalışma, Ae. cretinus’un Türkiye’deki dağılımını belirlemeyi amaçlamıştır.

Yöntemler:

Türkiye’nin Akdeniz, Ege ve Marmara Bölgeleri’nde arazi çalışmaları yapılmıştır. Larva örnekleri larva kepçeleri ile toplanırken, ergin örnekleri toplamak için insan tuzakları ve CDC-ışık tuzakları kullanılmıştır.

Bulgular:

Türkiye’nin Akdeniz, Ege ve Marmara Bölgeleri’nde toplam 44 farklı Ae. cretinus popülasyonu tespit edilmiştir. Larvalar küçük kaplardan, lastiklerden, ağaç kovuklarından ve doğal küçük habitatlardan toplanmıştır. Çınar (Platanus orientalis), ceviz (Juglans regia), Türkiye meşesi (Quercus cerris), kestane (Castenea sativa) ve sedir (Cedrus libani) ağaç kovukları örneklerin toplandığı başlıca larva habitatlarıdır. Bazı lokalitelerde larvalar ağaç kovuklarında Anopheles plumbeus, Anopheles claviger ve Aedes geniculatus larvaları ile birlikte bulunmuştur. İnsan tuzağı yöntemiyle CDC-ışık tuzaklarından daha fazla sayıda dişi yakalanmıştır.

Sonuç:

Bu çalışma ile ilk kez Türkiye’deki Ae. cretinus popülasyonlarının dağılımı belirlenmiştir. Ae. cretinus’un coğrafi dağılımına ilişkin bilgiler etkili kontrol çalışmalarının gerçekleştirilmesi için çok önemlidir. Bu türün biyolojisini ve ekolojisini anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler: Aedes cretinus, dağılım, Akdeniz, Ege, Marmara

Tam Metin (İngilizce)